الیافی که برای بافتن فرش تمام ابریشم ماشینی استفاده می شود از گیاهی می آید که همه ما می دانیم سفید و نرم است و پنبه از الیاف نرم و کرکی تشکیل شده است که در یک کپسول در اطراف دانه های گیاه پنبه قرار می گیرند.
این گیاه که در مناطق گرمسیری زمین به خوبی رشد می کند، بیشترین کشت را در قاره آمریکا و آفریقا دارد و می توان از مکزیک، استرالیا و هند به عنوان سه کشور اصلی تولید پنبه وحشی در جهان نام برد.
الیاف استخراج شده از پنبه از سلولز است و در مقایسه با الیاف دیگر بیشترین استفاده را برای پارچه بافی و نخ دارد تا جایی که به عنوان یک کالای اقتصادی مهم در جهان به شمار می رود و به آن «طلای سفید» می گویند نامیده می شود.
برای استفاده از پنبه، آن را به شکل پهن و نخ بافته می‌کنند تا بلند و پیچیده شود و به این ترتیب الیاف نرم این گیاه به نخ‌هایی با استحکام بالا تبدیل شده و از آن پارچه‌هایی به‌ویژه فرش دستباف تولید می‌شود.
همانطور که گفتیم الیاف پنبه از استحکام بسیار بالایی برخوردار است و همین موضوع استفاده از آن را برای بافت فرش دستباف و تولید فرش های نخی بسیار متداول کرده است تا جایی که امروزه می توان گفت که بیشتر نخ ها و پارچه ها از فرش های ایرانی هستند.
در مورد فرش دستباف باید به این نکته اشاره کرد که هر قالی دارای سه جنبه اصلی برای بافت است و تار یا همان طول فرش که از پنبه است، 2. پارچه یا همان عرض فرش و قالیچه ای که از نخ 3 پرز یا قد فرش نیز استفاده می شود که جنس آن کرمی و نرم است.
پرزهای مورد استفاده برای فرش دستباف از پشم و ابریشم است و از پنبه فقط برای نخ های تار و پود استفاده می شود.
